Jak zacząć medytować w tradycji Himalajskich Mistrzów?

The Path, opracowanie autorstwa Swamiego Jnaneshwara, przygotowane w 1997 roku jako pomoc w programie prowadzonym w Aszramie Swamiego Ramy w Indiach, w Riszikeszu.

Ścieżka Himalajskich Mistrzów jest dogłębnie opisana przez Swamiego Ramę w jego licznych książkach, a także nagraniach video i audio. To opracowanie jest zaledwie przypisem w porównaniu do ogromu wiedzy, którą zostawił po sobie Swami Rama; nie ma też na celu zastąpić bezpośrednich i dogłębnych studiów nad wiedzą źródłową. Wręcz przeciwnie, powstało z nadzieją, że pomoże ci treściwie pojąć zasady, tak że gdy przejdziesz do nauk źródłowych, z większą łatwością przyswoisz głębię tego, co ich autor miał do powiedzenia.

Styl nauczania Swamiego Ramy, na żywo i na piśmie, jest bezpośrednim odzwierciedleniem faktu, że jego punkt widzenia pochodzi z poziomu wiedzy. W jednym akapicie, czy na jednej stronie, może przeplatać tak wiele kluczowych zasad, w prostych słowach, że my, czytający i uczniowie, przechodzimy przez nie i gubimy istotę rzeczy. Ma to też pewne korzyści. Oznacza, że można przeczytać książkę, niewiele z niej pojąć, jednak wystarczająco dużo, by wykonywać niektóre ćwiczenia. Można też odczuwać satysfakcję z przeczytania książki, nie będąc przytłoczonym niezrozumiałą treścią. Jednakże jeśli ma się pełniejszą świadomość tego, co książka przekazuje, zdanie po zdaniu objawia swą mądrość, a jakość praktyki może się znacząco poprawiać. Te same słowa służą każdemu, i temu kto dopiero rozpoczyna praktykę medytacji, i temu kto jest już bardziej zaawansowany.

Niniejsze opracowanie ma na celu pomóc ci zrozumieć, czego szukać podczas studiowania wskazówek Swamiego Ramy odnośnie drogi prowadzącej do oświecenia, o której nieustannie mówił, że jest łatwa i metodyczna, a jednak nikt jej nie rozumie ani nie realizuje. Jeśli starannie będziemy podążać drogą wiedzy, którą nam przekazał, może zdołamy właściwie zrozumieć i realizować to, co przekazywał przez tak wiele lat. I może doświadczymy, że mówił prawdę - że to droga zarówno łatwa jak i metodyczna.

Uzyskanie tego zrozumienia i przekucie go w praktykę jest zasadniczym celem miesięcznego programu w aszramie Swamiego Ramy w Indiach, w Riszikeszu. Podczas tego programu, metodycznie zagłębiamy się w nauki Swamiego Ramy, ujęte w jego książkach, w połączeniu z różnymi ćwiczeniami i ich praktycznym zastosowaniem. To opracowanie jest efektem doświadczeń pracy z uczestnikami programu.

Zwróć uwagę, że celem opracowania jest zwiększenie twojego zrozumienia całego procesu. Możesz potrzebować bezpośredniej pomocy w wykonywaniu praktyk, ćwiczeń czy stosowaniu omawianych metod.

W y j a ś n i e n i a w s t ę p n e ________________________________________________________________________________

Z a s ł o n i ę t y c h m u r a m i u m y s ł

W naukach często poruszane są trzy zagadnienia: 1) świat zewnętrzny się zmienia, 2) zmysły nie są niezawodne, and 3) umysł jest zasłonięty chmurami. Trzecie z nich, "umysł jest załonięty chmurami" sprawia wiele problemów. To zagadnienie fundamentalne. To przyczyna tego, że nie widzimy Prawdy, Rzeczywistości, nie mamy wewnętrznego doświadczenia Centrum Świadomości.

Zaćmiony umysł jest także powodem tego, że tak trudno zrozumieć i podążać za naukami, że możemy przeczytać dokładnie cały opis metody medytacji, całkowicie gubiąc jej istotę, nigdy jej nie praktykować, i zastanawiać się, kiedy posiądziemy lub otrzymamy bardziej zaawansowane praktyki. A to jest, w istocie, dokładnie przed naszym nosem.

To nie obraza powiedzieć, że mamy umysły zasłonięte chmurami. To po prostu stwierdzenie określające sedno problemu. Gdybyśmy rzeczywiście je zrozumieli i przyjęli do wiadomości, moglibyśmy podjąć działania, by coś z tym zrobić, i w końcu wyeliminować. Pracować nad problemem zaćmionego umysłu, po pierwsze oznacza zaakceptować jego istnienie. Następnie możemy wyćwiczyć umiejętność świadomej obserwacji, lepiej dokonywać rozróżniania spostrzeżeń i konsekwetnie to kultywować. To oznacza wykonywanie tych samych praktyk, czytanie tych samych książek, słuchania tych samych objaśniej, raz po raz, za każdym razem poszukując czegoś nowego.

Kiedy w wystarczającym stopniu zniwelujemy poziom zaćmienia umysłu, systematyczna natura metody danej nam przez Swamiego Ramę stanie się dogłębnie jasna. Musimy tylko kontynuować pracę nad usuwaniem zasłony chmur, byśmy ostatecznie osiągneli Cel, który Swami Rama określał jako błyskające światło głęboko w nieświadomości. Poziom początkujący - średnio zaawansowany - zaawansowany - istnieje seria nagrań audio nauk Swamiego Ramy dostępnych w Himalayan Institute, zatytułowanych następująco:

Guided Meditation for Beginners (prowadzona medytacja dla początkujących)

A Guide to Intermediate Meditation (przewodnik do średnio zaawansowanej medytacji)

First Step Toward Advanced Meditation (pierwszy krok ku zaawansowanej medytacji)

Meditation for Initiates (medytacja dla osób inicjowanych).

Strona 1 tych nagrań to głównie opis poszczególnych etapów i aspektów medytacji, a strona 2 jest prowadzoną medytacją. Opisy znajdujące się na tych nagraniach mogą być wiece pomocne, zwłaszcza gdy słuchasz uważnie i dostatecznie często, by je przyswoić.

W niniejszym opracowaniu odniesienia do poziomów początkującego, średniozaawansowanego i zaawansowanego są czynione w oparciu o te nagrania audio. Chociaż mają one charakter porządkujący, systematyczny, nie są jednak "systemem". Swami Rama nie stworzył niczego na kształt "nazwy marki" systemu medytacji, sugerując raczej rozpoznanie uniwersalnego aspektu medytacji. Stwierdził, że nauki pochodzą od himalajskich mistrzów, a on jest jedynie posłańcem. Podstawy tych nauk pochodzą z kilku źródeł, włączając Upaniszady, Tantrę, yogę opisaną w Yoga sutrach przez Patandżalego. Nauki nie są częścią żadnej religii.

Jako że żaden szczególny "system" nie jest tu promowany, nie powinniśmy prawdopodobnie podchodzić do podziału na poziomy początkujący, średniozaawansowany i zaawansowany zbyt rygorystycznie. Powinniśmy raczej zauważać, że Swami Rama zaznaczył pewne pożyteczne granice, byśmy zrozumieli cały proces. Używanie tych trzech nagrań audio jako ogólnego zarysu może iść w parze z różnymi naukami płynącymi z książek. Co się z tej całości wyłania, to jasne zrozumienie systematycznej natury tych praktyk.

Przykładowo, rozdział 6 książki "Medytacja i jej praktyka" jet zatytułowany "Program służący postępom w medytacji". W programie tym Swami Rama podaje użyteczne ramy czasowe, w których wskazuje gdzie skierować największą uwagę - w pierwszym, drugim, dwa do trzech miesięcy później, trzy do czterech miesięcy później, i na późniejszych etapach. Tak więc różne praktyki i odniesienia czasowe w niniejszym opracowaniu idą w parze z serią wspomnianych nagrań audio.

W książce "Droga ognia i światła", tom II, cały proces jest rozbity na osiem jasno wyróżnionych kroków, które należy wdrażać stopniowo w miarę upływu czasu (Swami Rama zaleca, by zobowiązać się do poważnych studiów nad tym procesem przez przynajmniej rok). Te osiem kroków jest opisanych w rozdziałach od 6 do 8, co jest również zgodne ze wspomnianymi czterema nagraniami audio. Zatem, przykładowo, dostrzeżesz, że kroki 1 i 2 są częścią poziomu początkującego, podczas gdy kroki 7 i 8 - częścią poziomu zaawansowanego.

Zgłębianie materiału z tych trzech źródeł (nagrania audio i wspomniane wyżej dwie książki), twoje zrozumienie systematyki metody medytacji z pewnością stanie się pełniejsze. Podsumowanie integrujące część zagadnień z nagrań audio jak i dwóch książek zostało ujęte w niniejszym opracowaniu. Powinno ci się przydać. Kiedy przeczytasz inne książki Swamiego Ramy, zauważysz, że wszystko co w nich opisuje, podąża tą samą usystematyzowaną ścieżką, tylko przy wykorzystaniu innych słów, i przy nieznacznie innym rozłożeniu akcentów. Każdy z tych opisów dodaje nową perspektywę i wgląd w uniwersalny proces medytacji.

S z e ś ć w s k a z ó w e k

Na stronach 13-14 książki "Meditation and its pracice" (Medytacja i jej praktyka) zawarte jest sześć wskazówek. Nie są one w istocie instrukcjami, co robić, określają raczej podstawowe umiejętności, które należy rozwinąć. Biegłość w każdej z tych umiejętności można posiąść z pomocą wielu technik, instrukcji i praktyk. Swami Rama mówi, że aby medytować, będziesz potrzebował nauczyć się:

1. Jak relaksować swoje ciało

2. Jak siedzieć w wygodnej, stabilnej pozycji przeznaczonej do medytacji

3. Jak uczynić oddech spokojnym

4. Jak obserwować obiekty pojawiające się w polu umysłu.

5. Jak badać jakość tych myśli i jak wzmacniać czy wspierać te, które są pozytywne i służą twojemu wzrostowi

6. Jak pozwolić sobie pozostać niewzruszonym w jakiejkolwiek sytuacji, niezależnie czy oceniasz ją jako złą czy dobrą.

Punkty 1-2 odnoszą się głównie do poziomu początkujacego. Punkt 3 do początkująćego i średniozaawansowanego (na poziomie zaawansowanym uzyskujesz poczucie jakbyć nie oddychał-zaczynasz kierować się do wewnątrz, poza oddech). Punkty 4,5 i 6 zaczynasz na etapie średniozaawansowanym i uzyskujesz ich pełne znaczenie w poziomie zaawansowanym.

Wskazówki te są wyjątkowo ważne i nie powinny być traktowane lekceważąco. Bardzo łatwo jest przeczytać te punkty i uważąć, że rozumiesz, co oznaczają. Ich prawdziwe znaczenie i ważność okaże się w całej głębi, kiedy sam zagłębisz się w naukę i praktykę.

Oto przykład: twoje oddychanie jest spokojne, wydaje się proste i nieskomplikowane (takie w istocie jest). Lecz czy wiedziałeś, że świadomość oddechu w punkcie pomiędzy nozdrzami jest zalecaną metodą do uzyskania "otwarcia suszumny"? I że jogini powtarzają, że - według Swamiego Ramy - to najważniejszy element duchowych praktyk?

Inny przykład: obserwowanie myśli może ci się wydawać znajome. Wiele osób wie, że myśli i troski pojawiające się w umyśle powinno się jedynie obserwować, i że trzeba się nauczyć, by cię nie absorbowały. Ale czy wiedziałeś, że w zaawansowanej medytacji celowo kieruje się tysiące myśli z nieświadomości, i że te myśli mogą pojawiać się z częstotliwością kilku na sekundę? To zasadniczo normalne funkcjonowanie umysłu, lecz zazwyczaj nie zauważane. Obserwowanie na tym etapie jest tak naprawdę zalecanym sposobem wypalania samskar, głębokich przeszłych doznań, które konstytuują indywidualną karmę). I praktyka ta jest także kluczowa, by pozostać niewzruszonym, o czym wspomina punkt 6 powyżej.

Zatem nauka podstawowej umiejętności obserwowania myśli zamiast odsuwania ich czy tłumienia, jest niezmiernie ważna, od samego początku praktyki. Wiele nauk, w trakcie każdego z poziomów zaawansowania, będzie się odnosić do jednej bądź więcej z tych sześciu zasad. Świadomość tego będzie niezwykle pomocna w zrozumieniu i praktyki medytacji.

P o t r ó j n y c e l m e d y t a c j i

W książce "Freedom from bondage of karma" (Wolność od więzów karmy) Swami Rama opisuje medytację jako mającą trojaki cel. Pierwszy to uspokoić świadomy umysł. Drugi to nauczyć się jak być nieporuszonym wobec napływu obrazów z nieświadomej części umysłu. Trzeci to wyjście poza świadomy i nieświadomy umysł do wyższego stanu świadomości.

Aby sięgnąć wyższego stanu świadomości, niezbędne jest uzyskanie kontroli nas umysłem nieświadomym. Aby to z kolei było możliwe, świadomy umysł musi być najpierw wyciszony poprzez medytację, żeby zawartość nieświadomości mogła wyjść na powierzchnię. Kiedy nauczysz sie jak być nieporuszony przez to, co się objawia, możesz zacząć wychodzić poza to.

K r o k i w s e s j i m e d y t a c j i

Pięć ogólnych kroków w sesji medytacji jest wyszczególnionych w książce "Medytacja i jej praktyka". Są one ułożone w porządku od zewnętrznych aspektów do wewnętrznych, od materialnego do subtelnego. Wykonywanie tych pięciu kroków za każdym razem podczas praktyki medytacji wytwarza ślad nawyku w nieświadomości.

Te pięć kroków to:

1. Przygotowanie

2. Rozciąganie

3. Relaksacja

4. Odddychanie

5. Medytacja

Konkretna zawartość każdego z kroków może się zmieniać z sesji na sesję, w zależności od pory dnia, poziomu zaawansowania, dostępnego czasu i indywidualnych predyspozycji.

R ó ż n e t y p y. w s k a z ó w e k

Nie bądź, proszę, zagubiony wobec różnych typów wskazówek na jakie natrafisz w nauce medytacji. Już skonforntowałeś się z kilkoma ich rodzajami czytając te kilka stron niniejszego opracowania. Zasadniczo wskazówki te uzupełniają się wzajemnie, nie są sprzeczne, i nie powinny prowadzić do dezorientacji.

Przykładowo, niniejsze opracowanie wspomina o ogólnych umiejętnościach, które powinno się nabyć, krokach podczas sesji medytacji, krokach które powinno się wdrażać w miarę upływu czasu, a także porusza zagadnienie jak poszczególne praktyki powinny ewoluować w miarę rozwijania praktyki medytacji. Podczas nauki napotkasz jeszcze więcej rodzajów wskazówek, takich jak szczegółowe opisy wykonywania poszczególnych ćwiczeń, i jak je łączyć się w sekwencje - jak to ma miejsce w przypadku różnych ćwiczeń oddechowych.

Po prostu pamiętaj, że każda wskazówka ma swój cel, i wszystkie wzajemnie się uzupełniają. Zamierzeniem i celem tego opracowania jest zapewnienie ci przystępnego podsumowanie całego procesu medytacji.

M e d y t a c j a i w s p ó ł c z e s n e w y t y c z a n i e c e l ó w

Współczesne metody planowania i wdrażania zamierzonych efektów posługują się specyficznym stylem i językiem. Zobaczenie procesu wewnętrznej podróży z tej perspektywy może dostarczyć ciekawego wglądu współczesnemu adeptowi medytacji.

MISJA: bezpośrednie wewnętrzne doświadczenie Centrum Świadomości, o czym wielokrotnie wspomina Swami Rama

CELE: osiągnięcie trzech efektów, opisanych w "Wolności od więzów karmy":

1. uspokojenie świadomego umysłu

2. pozostanie nieporuszonym wobec napływu obrazów z nieświadomej części umysłu

3. wyjście poza świadomy i nieświadomy umysł do wyższego stanu świadomości

UMIEJĘTNOŚCI: opanowanie podstanowych umiejętności, wymienionych w książce "Medytacja i jej praktyka":

1. Jak relaksować swoje ciało

2. Jak siedzieć w wygodnej, stabilnej pozycji przeznaczonej do medytacji

3. Jak uczynić oddech spokojnym

4. Jak obserwować obiekty pojawiające się w polu umysłu

5. Jak badać jakość tych myśli i jak wzmacniać czy wspierać te, które są pozytywne i służą twojemu wzrostowi

6. Jak pozwolić sobie pozostać nieporuszonym w jakiejkolwiek sytuacji, niezależnie czy oceniasz ją jako złą czy dobrą.

METODY:

1. Systematyczne wykonywanie sekwencji pięciu kroków - przygotowanie, rozciąganie, relaksacja, oddychanie i medytacja - regularne, codzienne, jak opisuje "Medytacja i jej praktyka"

2. Integrowanie i wdrażanie Programu postępu w medytacji jak opisuje rozdział 6 książki "Medytacja i jej praktyka" oraz ośmiu kroków opisanych w rozdziałach 6-8 "Drogi ognia i światła cz. 2

3. Przyswajanie innych zbieżnych pisemnych lub ustnych wskazówek

SPOSOBY: Nauka szczegółowych technik do wykorzystania w wewnętrznej podróży, takich jak: dialog wewnętrzny, uważność, ćwiczenia rozciągające, siedzące pozycje medytacyjne, ćwiczenia oddechowe, medytacja, yoga nidra, agnisara.

Gdy rozpatruje się proces podróży wewnętrznej w ten sposób, można zobaczyć, że najpierw uczymy się poszczególnych ćwiczeń (SPOSOBY), które następnie są systematycznie wdrażane (METODY) tak, by posiąść konkretne umiejętności (UMIEJĘTNOŚCI). To prowadzi nas do wyższych poziomów (CELE), byśmy finalnie osiągnęli poziom najwyższy (MISJA).

Swami Rama pisze: "Ponad wszystko, pamiętajcie o jednej rzeczy: sięgnąć Nieskończoności jest łatwo - by uzyskać tę świadomość musisz tylko być cichym i spokojnym.

M e d y t a c j a - p o z i o m p o c z ą t k u j ą c y ________________________________________________________________________________

W ramach początkującego należy zrealizować kilka głównych zadań:

· rozwijać praktykę dialogu wewnętrznego

· rozwijać uważność - medytację w działaniu

· ustanowić regularny czas i miejsce praktyki

· trenować stabilną, wygodną siedzącą pozycję medytacyjną

· nauczyć się relaksować (obserwować) ciało

· nauczyć się podstaw oddychania

D i a l o g w e w n ę t r z n y

Praktyki dialogu wewnętrznego należy się nauczyć i stosować jeszcze przez rozpoczęciem nauki medytacji. Jednak ludzie się spieszą, i chcą od razu medytować. Nauka dialogu wewnętrznego jest krokiem nr 2 w książce "Droga ognia i światła cz. 2". Opis zawarty w tej książce jest najbardziej dokładny spośród wszystkich znajdujących się w innych książkach. Również książka "Enlightment without God" (oświecenie bez Boga) zawiera sekcję o dialogu wewnętrznym. Wspaniałe wyjaśnienia odnajdziesz też w książce "Art of joyful living" (sztuka radosnego życia). Swami Rama porusza zagadnienie dialogu wewnętrznego w większości swoich książek, zazwyczaj w połączeniu z innymi tematami, a nie odzielnie.

Kluczowym zadaniem dialogu wewnętrznego jest zaprzyjaźnić się z nieświadomą częścią twojego umysłu - w dosłownym tego słowa znaczeniu, nie tylko metaforycznie. Tak naprawdę zauważysz, że twój własny umysł staje się bardzo dobrym przyjacielem, który jest z tobą zawsze. Przyjaciel ten pomoże ci wówczas w twojej wewnętrznej podróży. W miarę rozwoju twojej praktyki, poprowadzi cię do nauczyciela wewnątrz ciebie. Doprowadzenie do nauczyciela wewnątrz ciebie jest jednym z głównych zadań "zewnętrznego" nauczyciela.

Dialog wewnętrzny jest rozmawianiem ze swoim umysłem jakby był on osobą, nie po prostu rozmawianiem. Każdy wie co to jest mieć rozgadany umysł. To coś innego; to dialog między dwiema "osobami". To niezwykła praktyka, której po prostu musisz sam doświadczyć. Początkowo może się to wydawać dziwaczne, lecz możesz czytać opisy w "Drodze ognia i świadła cz. 2" i po prostu zacząć mówić do siebie.

R o z w i j a n i e u w a ż n o ś c i , c z y. m e d y t a c j i w d z i a ł a n i u

"Medytacja" oznacza "uczestniczenie". Oznacza objęcie uwagą całego życia. Nie powinien to być akt wysiłku, nie powinno się go wymuszać. Całe twoje życie może być medytacją. Zamiast podejmować dramatyczne rozwiązania, zwyczajnie otwórz się na obserwowanie samego siebie i zdecyduj się na eksperymentowanie w tej obserwacji. Kiedy uzyskasz czystość umysłu, będziesz w pełni przygotowany do wewnętrznej podróży. By osiagnąć ten stan, powinno się stale kultywować świadomość poprzez bycie uważnym przez cały czas. Oczyszczenie buddhi, zdolności rozróżniania, jest najważniejszym zadaniem.

Uwaga jest kluczowym punktem, który prowadzi cię do koncentracji, następnie do medytacji, a potem do samadhi. Uważność oznacza zwracanie uwagi. Masz zwracać uwagę na rzeczy, które robisz, i masz się nauczyć jak wytrenowac twój umysł. To początkowy krok i to jego najpierw musisz się nauczyć.

Znaczną częścią uważności jest zwracanie uwagi na działanie czterech funkcji umysłu (manas, chitta, ahamkara i buddhi). To oznacza naukę obserwacji funkcjonowania każdej z funkcji umysłu, a następnie ich wzajemnych interakcji. To nie intelektualne ćwiczenie, ale nauka bezpośredniej samoobserwacji. Oznacza świadome obserwowanie swoich działań, słów i myśli. Wszystkie działania i słowa, włączając gesty i język ciała, są sterowane przez proces myślenia.

Powinieneś także nauczyć się obserwować interakcje tych czterech funkcji umysłu z dziesięcioma zmysłami, strumieniami emocji, i czterema pierwotnymi źródłami. Obserwowanie swoich myśli w taki sposób jest bardzo ważną częścią medytacji w działaniu, i kluczowym elementem w pierwszej niyamie (*saucha), którą jest oczyszczenie ciała i umysłu.

Manas jest aspektem umysłu, który sprowadza i eksportuje informacje oraz wrażenia z zewnętrznego świata; bezpośrednio kontroluje zmysły. Chitta jest magazynem informacji czy wspomnień. Ahamkara odpowiada za poczucie "ja", jest czymś w rodzaju ego, ale to właśnie ahamkara zakolorowuje obiekty, czy myśli w chitta, w taki sposób, że myślisz, iż odnoszą się one do "ciebie". Buddhi jest aspektem, który wie, decyduje, osądza, rozróżnia. Oczyszczenie buddhi jest w istocie zadaniem najważniejszym.

Dziesięć zmysłów to: pięć zmysłów poznawczych - słuch, dotyk, wzrok, smak, zapach; pięć zmysłów czynnych - mowa, sięganie, poruszanie się, rozmnażanie, wydalanie.

Cztery pierwotne źródła (instynkty) to jedzenie, sen, seks, instynkt samozachowawczy. To ważne, by umiejętnie uregulować te cztery popędy. Niezmiernie ważne jest bycie świadomym, że to są właśnie źródła wszelkich pragnień i oczekiwań. Potrzebujesz być w stanie stopniowo obserwować je wewnętrznie.

Pierwszą emocją jest pragnienie, czy oczekiwanie samo w sobie. Jeśli to pragnienie jest spełnione, może prowadzić do pychy, przywiązania i chciwości. Jeśli nie, może prowadzić do złości i zazdrości. Nadto, może prowadzić w obu przypadkach do egoizmu. Zwróć uwagę, że pożądanie różni się od przyjemności. Możesz być zupełnie pozbawiony pragnień i wypełniony radością. To pożądanie prowadzi do cierpienia zamiast doświadczania radości. Życiem trzeba się cieszyć i można to osiągnąć bez pragnień, czy oczekiwań.

Do opisania tego procesu używa się metafory koła. Jest w tobie coś co się porusza, jak koło w ruchu. Jest w tobie również, wewnętrzna piasta, która jest nieruchoma, jednak jest z tobą, gdziekolwiek będziesz. Ta nieruchoma część jest centrum świadomości wewnątrz ciebie. Jednak, koło porusza się za sprawą szprych, a szprychy te reprezentują funkcje umysłu.

Celem jest doświadczenie nieruchomego centrum świadomości - piasty, lecz by to zrobić, niezbędnym jest, by być go świadomym; musisz się najpierw nauczyć funkcji umysłu - szprych, obserwując je w działaniu. Kiedy poznasz, jak działają funkcje umysłu, wówczas będziesz wiedział jak ze sobą pracować.

Powinno się również praktykować yamy (*piewszy stopień ścieżki jogi wg Patandżalego,: ahimsa - niekrzywdzenie, asteya - niekradzenie, satya - niekłamanie, brahmacharya - wstrzemięźliwość, aparigraha - niepożądanie rzeczy materialnych) i niyamy (*drugi stopień jogi wg Patandżalego: saucha - oczyszczenie ciała i umysłu, santoscha - zadowolenie, tapas - trening zmysłów, svadhyaya - samorozwój, isvarapranidhana poddanie się i kontemplacja Boga). Yamy i niyamy praktykuje się na poziomie działań, słów i myśli. To samo tyczy się umiejętnego uregulowania czterech podstawowych źródeł - jedzenia, snu, seksu, i instynktu samozachowawczego. Jednak by praktykować powyższe w czynach i słowach, należy być świadomym danych myśli w umyśle. To oznacza uważność, bycie stale świadomym swoich myśli, co jest w istocie pierwszą niyamą, dotyczącą oczyszczania ciała i umysłu. Będąc świadomym, można wybrać bądź rozróżnić, co jest pożyteczne, a co nie, wspierając, czy wzmacniając to, co co jest pożyteczne.

Te praktyki uważności dają możliwośc bezpośredniego doświadczenia, by zrozumieć jak pracuje umysł, w miejsce wiedzy jedynie teoretycznej. To bardzo pożyteczne, gdy zaczynasz się natykać na zawartość nieświadomego umysłu w późniejszych stadiach medytacji. To pozwala ci być bardziej otwartym na wewnętrzną podróż w duchu braku lęku.

Swami Rama rozważa te zagadnienia poprzez swoje książki, lecz jedną pozycją, w której poświęca im najwiecej uwagi jest książka "Art of joyful living" (Sztuka radosnego życia). W książce "Meditation and its practice" (Medytacja i jej praktyka) w istocie odnosi się do niej by uzyskać zrozumienie funkcji umysłu. Strumienie emocji są również dobrze objaśnione w "A Practical Guide to Holistic Health" (Praktyczny przewodnik holistycznego życia. "Sacred Journey" (Święta podróż) zawiera wspaniały przegląd czterech funkcji umysłu.

Praktyka uważności jest rozległa i będzie się w twoim odczuciu rozszerzać w miarę czytania o niej i praktykowania w codziennym życiu. Na końcu niniejszego opracowania znajdują się odniesienia, które poprowadzą cię do poszczególnych książek i stron, dotyczących różncych aspektów uważności. Możesz chcieć sięgać po nie wiele razy - za każdym razem dostrzeżesz więcej. Co więcej, na końcu opracowania znajduje się strona podsumowująca dotycząca uważności, co pomoże ci zinternalizować te kluczowe aspekty, na które chcesz zwrócić swoją uwagę.

R e g u l a r n y c z a s. i m i e j s c e p r a k t y k i

Bardzo ważne jest, by mieć regularny czas i miejsce praktyki. Najlepsza pora na twoją medytację to ta najbardziej odpowiająca tobie i twojemu rozkładowi dnia. Jednakże okolicznościami najbardziej sprzyjającymi medytacji są wczesne poranki lub późne wieczory, kiedy otoczenie jest spokojne i instnieje mniejsze prawdopodobieństwo, że inni będą ci przeszkadzać.

Jeśli praktykujesz o tej samej porze, dzień po dniu, staje się to głębokim nawykiem, częścią ciebie. Przystępuj do medytacji dokładnie o tym samym czasie, niezależnie co się wydarza, uczyń ją ważnym elementem twojego życia.

Miejsce twojej praktyki powinno mieć dobrą cyrkulację powietrza, powinno być czyste i ciche. Na przestrzeń do medytacji możesz przeznaczyć mały kącik pokoju. Do oczekiwań odnośnie miejsca medytacji trzeba podchodzić rozsądnie - nie musi być idealne.

Choć spokojny czas i miejsce są pomocne, zapamiętaj jedno: to nie hałas zakłóca twoją medytację, lecz twoja reakcja. Adept medytacji potrzebuje nauczyć się, by pozostać nieporuszonym przez zewnętrzne dźwięki. Pewne dźwięki istnieją prawie w każdym otoczeniu. Osoba zaawansowana w praktyce medytacji może usiąść i medytować prawie wszędzie, i my wszyscy możemy się tego nauczyć.

W y p r a c o w a n i e s t a b i l n e j, w y g o d n e j p o z y c j i s i e d z ą c e j

Podstawą jest, by twoja pozycja siedząca była stabilna i wygodna. Jeśli nie będzie ci wygodnie, zwyczajnie nie będziesz mógł medytować. Jednym z zadań pierwszego miesiąca praktyki jest wypracowanie dobrej pozycji siedzącej. Nie oznacza to, że musi to być pozycja zaawansowana; musi być stabilna i wygodna.

Jeżeli, by czuć się wygodnie, potrzebujesz siedzieć na krześle, usiądź, i poświęć pierwszy miesiąc doskonaląc właściwy sposób wykonywania tej pozycji. W miarę upływu miesięcy i lat trudniejsze pozycje mogą znaleźć się w zasięgu twoich możliwości.

Jeśli naprawdę jest ci wygodnie na podłodze, siedź na podłodze. Poświęć miesiąc doprecyzowując technikę wybranej pozycji. Możliwe zwykła pozycja ze skrzyżowanymi nogami będzie dla ciebie najlepsza, by zacząć. Lecz pamiętaj - potrzebujesz siedzieć wygodnie w stabilnej pozycji, tak by inne aspekty twojej praktyki mogły się rozwijać. Można utknąć na wiele miesięcy czy lat, walcząc z postawą, która jest zbyt trudna, bolesna, i nie jest to pomocne.

R e l a k s o w a n i e c i a ł a

Powinieneś rozwinąć umiejętność relaksowania ciała. Nie jest to seria technik, mająca wywołać relaksację, choć metody te są bardzo ważne. To czego szukasz, to bezpośrednia zdolność pozwalania, by twoje ciało się zrelaksowało. Jeśli będziesz to umieć, wówczas gdy zauważysz napięcie, będziesz w stanie je odpuścić.

Podstawową metodą relaksacji prezentowaną przez Swamiego Ramę w wyżej wspomnianych czterech nagraniach audio oraz w książce "Meditation and its practice" (jak również w innych książkach) jest metodyczne skanowanie ciała swoją uwagą i przy użyciu oddechu. Jasno podkreśla, że nie należy poddawać ciała, czy umysłu sugestii. Wyjaśnia, że ta metoda relaksacji jest spontaniczna, nie posługuje się hipnozą czy autosugestią.

Sugeruje natomiast użycie dialogu wewnętrznego. Mówi, że powinieneś poprosić swój umysł by obserwował całe ciało od głowy po palce stóp. Umysł z łatwością rozpozna, która część ciała jest spięta. Powinieneś również prosić umysł o relaksację. Jeśli stwierdzisz, że konkretna część ciała jest bolesna, spięta, możesz to rozpoznać i łagodnie poprosić swój umysł, by uzdrowił to miejsce. "Umysł zdecydowanie posiada wewnętrzną zdolność korekty i uzdrowienia dyskomfortu; nie wątpcie w to", mówi Swami Rama w książce "Medytacja i jej praktyka".

Zasadniczo, najpierw powinno się wziąć pięć do dziesięciu wdechów, prawidłowo angażujących przeponę. Kiedy wydychasz, pozwól swojej przeponie skurczyć się całkowicie i wypchnąć powietrze; wtedy wdychasz. Następnie, porzuć obserwowanie ruchu przepony, i skoncentruj się na przepływie twojego oddechu. Obserwuj w nim brak szarpnięć, zatrzymań, hałasu, czy nierówności.

Wtedy przyjrzyj się swojemu ciału, idąc od czubka głowy do czubków palców u rąk, z powrotem do ramion, i po kolei w dół aż po czubki palców stóp. Potem przejdź uwagą z powrotem przez swoje ciało, według tego samego wzoru. Sprawnie badasz swoje całe ciało. Gdziekolwiek umysł, nawet na chwilę, się zatrzyma, jest tam jakiś problem. Weź kilka oddechów kiedy jesteś uwagą na klatce piersiowej i stopach. Kiedy powracasz uwagą w górę, skieruj ją wzdłuż kręgów, lokalizując każde napięcie wzdłuż kręgosłupa.

Twój oddech powinien być na tyle głęboki, byś mógł wygodnie wydychać i wdychać. Obserwuj pojemność swoich płuc. Nie obciążaj ich. Cisza i spokój ciała, bez jakiegokolwiek wysiłku, są bardzo ważne. Im bardziej ciało się uspokoi, tym więcej radości odnajdziesz.

Oddychaj jakby oddychało całe twoje ciało. Wdychaj jakby energia przychodziła z atmosfery, wydychaj jakbyś wydychał wszystkie swoje napięcia. Oddychaj głęboko jeszcze pięć do dziesięciu razy.

Praktykując, odkryjesz, że zwykła uwaga i głębokie oddychanie przyniosą głęboką relaksację sprzyjającą medytacji.

P o d s t a w y o d d y c h a n i a

Świadomość oddechu jest niezbędna do głębokiej medytacji. Nie jest to jedynie ćwiczenie dla początkujących, które porzuca się wraz z rozwojem praktyki. Jest podstawą wszystkich postępów w medytacji. Należy to podkreślić z całą mocą. Bardzo często się zdarza, że gdy ktoś doświadcza trudności w pogłębianiu praktyki medytacji, problem tkwi w oddyechu.

Po pierwsze, trzeba być świadomym oddechu. Każdy może zauważyć, czy w oddychaniu przeważa klatka piersiowa, przepona, brzuch, czy mięśnie ramion, czy jakaś ich kombinacja. Podstawą jest nauczenie się oddychania przeponowego [czyli prawidłowego, niezaburzonego oddychania*]. Każdy powinien także uświadomić sobie i wyeliminować cztery nieprawidłowości oddechu: szarpnięcia, przerwy miedzy oddechami, hałas, nierówności w wydechu i wdechu. Zlikwidowanie tych widocznych nieprawidłowości jest potrzebne do głębszej medytacji. Są one później używane jako barometr tego, co dzieje się w twoim umyśle. Oddech i umysł w zasadzie idą w parze. Zakłócenie jednego w elementów ma swoje odzwierciedlenie w drugim.

Leżenie na plecach w pozycji trupa (shavasana) pomoże ci uświadomić sobie i uregulować oddech. Jeśli położysz jedną dłoń na brzuchu a drugą na klatce piersiowej, z łatwością będziesz wiedział, kiedy oddychasz przeponowo [*prawidłowo].

W leżeniu w pozycji trupa możesz również umieścić woreczek z piaskiem, o wadze 9-13 kg (10-15 funtów), pomiędzy klatką piersiową a brzuchem. To pomoże ci wzmocnić przeponę jak również podnieść świadomość.

W pozycji krokodyla leżysz na brzuchu z rozłożonymi swobodnie nogami. Ramiona są zgięte, a dłonie odpychają bicepsy. Czoło jest oparte na skrzyżowanych dłoniach. Ramiona są ułożone tak, że klatka piersiowa nie dotyka podłogi. W tej pozycji automatycznie oddycha się przeponowo. Możesz z łatwością zauważyć ten ruch przepony i pozwolić, by stał się nawykiem.

Kiedy opanujesz oddychanie przeponowe, są inne pomocne ćwiczenia oddechowe do nauczenia. Niektóre z nich są przedstawione tutaj, inne w kolejnej części - dla średniozaawansowanch.

Oddech 2-1 oznacza, że wydech ma trwać dłużej, dwa razy tyle co wdech. Możesz wewnętrznie liczyć, oddychając, by uzyskać ten stosunek.

Nadi shodhana, czyli oddychanie naprzemienne nozdrzami, jest nazywane też oczyszczaniem kanałów. Oczyszcza subtelną energię kanałów - nadi. Jak sugeruje nazwa, polega na oddychaniu naprzemiennie raz jednym, raz drugim nozdrzem. Ma to związek z subtelną energią kanałów suszumny, idy i pingali, które są omawiane później w niniejszym opracowaniu. Isnieje wiele odmian oddychania naprzemiennego nozdrzami, niektóre bardziej subtelne od innych.

Trzy metody nadi shodana sa przedstawione w książce "Meditation and its Practice". Uczymy się ich po kolei, lecz gdy sa opanowane, wykonuje się je w sekwencji, tak by stopniowo stawały się bardziej subtelne. Na początku, uczysz się używać palców by zmieniać nozdrza. Jednak powinno się nauczyć robić to wyłącznie umysłem, przez zmianę uwagi na przepływ powietrza w każdym nozdrzu. Można także użyć wewnętrznego dialogu, by osiągnąć takie skupienie, zwyczajnie prosząc umysł, by przenosił uwagę między nozdrzami.

Powyższe, jak też inne ćwiczenia oddechowe omówione są w książce "Meditation and its practice", "Lectures on Yoga", "Path of Light and Fire, cz.1", "Science of Breath" oraz w innych książkach.

Autor: Swami Jnaneshvara Bharati, opracowanie przygotowane w 1997 roku jako pomoc w programie prowadzonym w Aszramie Swamiego Ramy w Indiach, w Riszikeszu.

Źródło: https://www.swamij.com (The Path, strony 1-16)

Tłumaczenie i udostępnienie za zgodą Autora: Iwona Siemieniuk, Dobry Oddech